کشور آلمان که بعد از ایالات متحده آمریکا، انگلستان و استرالیا، چهارمین کشور جذاب برای دانشجویان بین المللی به حساب میاد، در سال های اخیر مورد توجه ویژه ایرانی ها برای ادامه تحصیل قرار گرفته. هزینه های نسبتا پایین در مقایسه با برخی دیگه از کشورای اروپایی و آمریکای شمالی (چه از نظر هزینه های تحصیلی و چه از نظر هزینه های زندگیِ روزمره)، در کنار قرار گرفتن بسیاری از دانشگاه های معتبر جهان در این کشور، اصلی ترین و مهم ترین دلایل افزایش درخواست برای ادامه تحصیل در آلمان هستن.
از این بابت تصمیم گرفتیم که در مجموعه مطالب زیر شما رو با همه چیز در رابطه با تحصیل، زندگی و … در آلمان آشنا کنیم.
آشنایی با نظام آموزشی و تحصیلی کشور آلمان
تحصیل مقطع کارشناسی در کشور آلمان:
مدارک تحصیلی آلمان در مقطع لیسانس به دو دسته B.Sc (مخصوص رشته های علوم پایه و مهندسی) و B.A (مخصوص رشته های علوم انسانی) تقسیم میشن.
تحصیل در لیسانس برای کلیه دانشجوها (چه آلمانی و چه غیر آلمانی) رایگانه و از این نظر نگرانی ای وجود نداره. همچنین برای دانشجوهای لیسانس این امکان وجود داره که در صورت تمایل، یک و یا حتی دو ترم رو به صورت مهمان در دانشگاه های آمریکایی و یا اروپایی بگذرونن.
تحصیل مقطع کارشناسی ارشد در کشور آلمان:
دانشجوهای مقطع فوق لیسانس در آلمان بعد از اتمام تحصیلشون، اگر علوم پایه یا مهندسی خونده باشن، مدرک M.Sc و اگر علوم انسانی و رشته های زیر شاخه اون رو خونده باشن، مدرک M.A رو دریافت میکنن.
دانشجوهای ایرانی علاقه مند به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در آلمان که از یکی از دانشگاه های دولتی، آزاد، پیام نور یا غیرانتفاعی در ایران مدرک کارشناسی خودشون رو دریافت کردن، میتونن برای پذیرش در مقطع ارشد در دانشگاه های آلمان اقدام کنن؛ در واقع، کلیه ی دانشگاه های ایرانی که مورد تایید وزارت علوم و وزارت بهداشت ایران هستن، در آلمان هم معتبر شناخته میشن و از جهت اینکه توی دانشگاه کمتر شناخته شده ای درس خوندین، نگرانی به خودتون راه ندین.
نکته دیگه اینکه بر خلاف اتریش، متقاضیان مقطع کارشناسی ارشدِ آلمان نیازی به قبولی در کنکور کارشناسی ارشد ایران ندارن و تنها داشتن مدرک لیسانس کفایت میکنه. از نظر معدل هم دانشگاه هایی که در آلمان شرط معدل دارن، معدل حداقلیِ بین 14 تا 15 را برای دانشجوهای غیر آلمانی تعیین میکنن و البته در کنار اون خیلی از رشته ها و دانشگاه ها هم وجود داره که شرط معدل ندارن. اینم باید بگیم که شرط معدل محدود به یک رشته و یک دانشگاه خاص نمیشه و حتی ممکنه یک دانشگاه برای بعضی از رشته های خودش شرط معدل بذاره و برای برخی شرطی قرار نده. (این قانون رو حتی در مورد ترم های مختلف هم میشه اجرایی کرد؛ یعنی یک ترم شرط معدل باشه و یک ترم نباشه!)
در آخرم این نکته رو اضافی کنیم که امتیازاتی مثل چاپ مقاله یا ارائه اون در کنفرانس های علمی، سابقه کاری و یا دانستن یک زبان خارجی دیگه (غیر از انگلیسی و آلمانی) هرچند الزامی نیست، اما در پذیرش افراد قطعا تاثیر مثبت داره.
تحصیل مقطع دکتری کشور آلمان:
دکتری در آلمان مثل سایر نقاط دنیا، میتونه بین 3 تا 5 سال طول بکشه و خوب بدیهیه که دانشجوهای دکتر این امتیاز رو دارن که از حقوقی که دانشگاه بهشون پرداخت میکنه، استفاده کنن.
فعلا مرسوم ترین راه گرفتن پذیرش دوره دکتری، همون روش قدیمی و شناخته شده هست؛ یعنی دانشجویی که خواهان گذراندن این دوره است، باید با استادی از یکی از دانشگاه های آلمان که در رشته مورد نظر به عنوان متخصص شناخته میشه، ارتباط برقرار کنه. خب البته پیدا کردن استاد مناسب به این سادگی ها نیست و دانشجوی متقاضی باید حداکثر تلاشش رو توی این مرحله به کار بگیره. با این وجود، ارسال درخواست پذیرش اگر با یک طرح مناسب و خلاقانه برای پایان نامه همراه شده باشه، شانس موفقیت رو خیلی بالا میبره.
این نکته رو نباید از یاد ببرین که برای برقراری ارتباط با یک استاد، شرط لازم اینه که اون استاد نه تنها در رشته ی تحصیلیتون متخصص باشه، بلکه حتما در رابطه با اون چیزی که قراره دوره اش رو بگذرونین، روزمه خوب و قدرتمندی داشته باشه. (یعنی اینکه سراغ هر استادی نرین و قبلش خوب بررسی هاتون رو انجام بدین.)
وب سایت DAAD هم میتونه به شما برای پیدا کردن یک استاد راهنمای خوب کمک شایانی بکنه.
آشنایی با هزینه های زندگی و تحصیل در کشور آلمان برای دانشجویان
هزینه های تحصیل در کشور آلمان:
خبر خوب اینه که دانشگاههای دولتی آلمان شهریه‌ای تنها چند یورویی در سال دریافت میکنن. (البته دانشگاههای خصوصی شهریه‌های بالایی دارن). با این وجود که شهریه دانشگاههای دولتی در آلمان تقریبا رایگانه، اما دانشجوها ملزم به پرداخت مبلغی به صورت ترمی بابت دریافت خدمات دانشجویی و اداری به دانشگاه خودشون هستن. هزینه تحصیل در دانشگاه های خصوصی آلمان هم بسته به رشته و مقطع، متغیره و تقریبا از شش هزار تا دوازده هزار یورو در نوسانه.
هزینه های زندگی در کشور آلمان:
هزینه زندگی در آلمان نسبت به دیگر کشورهای اروپایی مناسب و قابل قبوله و با وجود امکانات بالا، با میانگین هزینه زندگی در اروپا یکسانه. قسمت اصلی هزینه زندگی در آلمان مربوط به هزینه اسکان میشه که باید 250 تا 600 یورو رو برای اون در نظر گرفت؛ مبلغی که ممکنه در شهرهای بزرگ کشور افزایش پیدا کنه که در این صورت میتونید در پانسیون های دانشجویی، یک اتاق مناسب رو اجاره کنین. جدا از خرج مسکن، به عنوان یک دانشجو در کشوری بیگانه، با هزینه های دیگه ای هم روبه رو هستین که در قسمت زیر مشخصشون کردیم: (فراموش نکنید که قیمت ها تقریبیه و بر اساس نوع زندگی افراد، میتونه متغیر باشه)
- بیمه درمانی: 85 یورو
- خوراک: 170 یورو
- تفریح، ورزش: 50 یورو
- سایر موارد: 70
- جمع کل: 375 یورو
یکی از امتیازهای ادامه تحصیل در آلمان اینه که هزینه حمل و نقل دانشجوها در این کشور بسیار ارزان تر از سایر کشورها است؛ به این شکل که دانشجو هر ترم (هر شش ماه) مبلغی تقریبی 300 یورو به دانشگاه میده و در عوض کارت حمل و نقل رایگان دریافت میکنه. کارتی که به وسیله اون دیگه نیازی به خرید بلیط اتوبوس و یا مترو نیست و رفت و آمد دانشجو در کلیه شهرهای آلمان کاملا رایگان خواهد بود. (نکته قابل توجه اینه که گرفتن این کارت اجباریه و دانشجو باید این 300 یورو رو حتما به حساب دانشگاه واریز بکنه!)
آشنایی با نحوه اخذ ویزای دانشجویی کشور آلمان
ویزای تحصیلی آلمان:
این درسته که اولین قدم برای تحصیل در آلمان، گرفتن پذیرش از کالج یا دانشگاه یا موسسات زبان هست، اما داشتن نامه پذیرش از یک دانشگاه به منزله اجازه تحصیل قطعی در این کشور نیست و دانشجو باید برای اخذ ویزای تحصیلی اقدام کنه.
اولین و شاید مهم ترین شرط دریافت ویزای تحصیلی آلمان، اثبات درآمد سالانه حدود ۸۷۰۰ یوروئه. اونم به این خاطر که نشون بدین میتونین از پس هزینه هاتون بربیان. این گواهی پشتیبانی مالی از طرف یکی از وابستگانتون که ساکن آلمان هست هم قابل پذیرشه.
دانشجویانی که از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا هستن (مثل دانشجوهای ایرانی)، باید برای تحصیل در آلمان از طریق سفارتخانه های آلمان در کشور خودشون اقدام کنن. به خاطر داشته باشین که ویزاهایی مثل ویزای توریستی یا ویزای شینگن هیچ ربطی به ویزای تحصیلی نداره.
خب پس بعد از اینکه از یک کالج یا دانشگاه آلمانی پذیرش گرفتین، باید نسبت به رزرو وقت مصاحبه در سفارت آلمان (واقع در خیابان فردوسی تهران) اقدام کنین. رزرو وقت درخواست ویزای تحصیلی آلمان فقط از طریق سایت این سفارتخانه امکان پذیره.
برای اینکه سفارت آلمان به شما ویزا بده، حتما باید از یک کالج و یا یک دانشگاه پذیرش داشته باشین. منظور از کالج هم همون نهاد های دولتی وابسته به دانشگاه هاست که وظیفه آموزش زبان آلمانی و دروس پایه ای مثل ریاضی و فیزیک رو به دانشجویان خارجی برعهده دارن.
ویزای دانشجویی آلمان در مرتبه اول سه ماه اعتبار داره که متقاضی پس از ورود به خاک آلمان باید با مراجعه به اداره امور اتباع خارجه شهر محل سکونتش نسبت به تمدید یک تا دو ساله ویزای تحصیلی اش اقدام کنه.
